Ustawa o należytej staranności przedsiębiorców w łańcuchach dostaw (niem. Gesetz über die unternehmerischen Sorgfaltspflichten in Lieferketten – w skrócie LkSG) uchwalona 16 lipca 2021 r. przez niemiecki parlament weszła w życie od 1 stycznia 2023r.
Z założenia jej wprowadzenie wiąże się z nałożeniem dodatkowych obowiązków na przedsiębiorców niemieckich, spełniających odpowiednie kryteria. Pomimo tego będzie miała również wpływ na polskich przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z handlem z naszym zachodnim sąsiadem.
Założenia LkSG
Sama ustawa odnosi się wprost do szeregu fundamentalnych praw człowieka, praw pracowniczych oraz praw związanych z ochroną środowiska i z warunkami pracy. Zawarte są one przede wszystkim w konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy, które bezpośrednio dotyczą przedmiotowych zagadnień.
Są to w szczególności:
- Zakaz pracy dzieci, przeciwdziałanie ich wykorzystywaniu w formie niewolnictwa, przymusowej prostytucji, ich uczestnictwie w handlu narkotykami oraz wykorzystywaniu ich do pracy mogącej stanowić zagrożenie dla ich życia i zdrowia;
- Zakaz pracy przymusowej, dotyczący w szczególności tej wykonywanej pod groźbą lub w ramach niewoli za długi;
- Prawo do zrzeszania się w związki zawodowe i zawierania układów zbiorowych;
- Prawo do godziwego wynagrodzenia;
- Zakaz dyskryminacji w rekrutacji, zatrudnieniu oraz polityce awansowej;
- Prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Kogo dotyczy LkSG i jaki jest jej cel?
W myśl wytycznych ustawy. do 1 stycznia 2024 r., swoim zakresem obejmie ona niemieckie przedsiębiorstwa, które zatrudniają 3000 pracowników lub więcej. Po tej dacie, do listy zobowiązanych przedsiębiorstw dołączą również podmioty, które zatrudniają 1000 pracowników lub więcej.
Ważne!
Podczas ustalania liczby pracowników brane są również pod uwagę osoby zatrudnione przez podmioty zależne, czy w Niemczech, czy za granicą.
Wprowadzenie wytycznych ustawy LkSG przerzuca na podmiot niemiecki odpowiedzialność za całość swojego łańcucha dostaw. Niezależnie od tego, jak bardzo rozbudowany by on był i w jakim państwie by on się rozpoczynał. Skłania też dużych niemieckich przedsiębiorców do zawierania umów z takimi kontrahentami, którzy nie naruszają w ramach swojej działalności międzynarodowych standardów. Szczególnie dotyczących przestrzegania praw człowieka, prawa pracy oraz ochrony środowiska.
Do realizacji wymogów ustawy służyć mają dodatkowe obowiązki, do których należy zaliczyć przede wszystkim:
– konieczność wdrożenia systemów oceny ryzyka naruszenia praw człowieka, praw pracowniczych oraz norm ochrony środowiska w łańcuchu dostaw,
-systemów przeciwdziałania tymże naruszeniom,
-jak również wyznaczanie osoby za nie odpowiedzialnej
-oraz dodatkowe obowiązki raportowe względem Federalnego urzędu ds. Gospodarki i Kontroli Eksportu.
Jaki wpływ wywrze LkSG na polskich eksporterów i producentów?
Z pewnością wprowadzone ograniczenia i dodatkowe obowiązki będą mieć również wpływ na polskich przedsiębiorców prowadzących działalność z niemieckimi kontrahentami.
Sama LkSG nakazuje wprost, aby niemiecki przedsiębiorca podjął wobec swoich bezpośrednich kontrahentów adekwatne działania zapobiegawcze.
Na liście działań zapobiegawczych znajdują się:
- Uwzględnianie kryterium ochrony praw wskazanych w ustawie przy wyborze swoich kontrahentów;
- Zawarcie w treści umowy oświadczenia, że kontrahent spełnia wymagane przez LkSG założenia dot. ochrony praw człowieka, praw pracowniczych oraz zasad ochrony środowiska;
- Obowiązek przeprowadzania szkoleń i dodatkowego kształcenia zawodowego związanego ze wskazanymi w pkt 2;
- Zawarcie w umowie z kontrahentami odpowiednich mechanizmów uwzględniających realizację odpowiedniego standardu ochrony praw człowieka, praw pracowniczych i ochrony środowiska wskazanego w LkSG.
Podsumowując…
Niemieccy kontrahenci zobligowani wymogami ustawy LkSG, będą żądać od swoich polskich partnerów uwzględniania w nowo zawieranych umowach odpowiednich mechanizmów ograniczających ryzyko związane z potencjalnymi karami.
Możliwe kary finansowe, na jakie narażeni są przedsiębiorcy w przypadku zaistniałych uchybień to nawet do 500 tys. euro lub do 2% obrotu w wypadku osób prawnych, lub spółek osobowych, których roczny obrót wynosi 400 milionów euro lub więcej.
