Skutki podatkowe wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki z o.o.
W związku z rozwojem gospodarczym, podmioty działające na rynku często decydują się na różnego rodzaju przegrupowania w celu zwiększenia efektywności prowadzonego przedsiębiorstwa. Jednym ze sposobów rozwinięcia jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) jest przeniesienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w ramach aportu do spółki prawa handlowego np. spółki z o.o. Dodatkowo w ostatnich miesiącach popularność transakcji aportowych bardzo wzrosła ze względu na zmiany jakie weszły dla JDG w Nowym ładzie (dodatkowa składka zdrowotna 4,9 lub 9%).
Warto wiedzieć, że decyzja taka rodzi określone skutki podatkowe, którym postaramy się bliżej Państwu przedstawić w poniżej.
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, to przychody uzyskane przez wnoszącego tego rodzaju aport podlegają zwolnieniu przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT, co zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych.
Jako przykład możemy przywołać interpretację z dnia 10 sierpnia 2019 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.133.2017.2.IS), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że w przypadku wniesienia aportem do spółki z o.o. prowadzonego wspólnie z drugim wspólnikiem przedsiębiorstwa w formie spółki cywilnej, po stronie wnioskodawcy wystąpi przychód z kapitałów pieniężnych (nominalna wartość udziałów w spółce). Równocześnie stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT, przychód z powyższego tytułu będzie korzystać ze zwolnienia określonego ww. przepisie. W związku z powyższym, na dzień wniesienia przedsiębiorstwa aportem do spółki z o.o. po stronie wnioskodawcy nie wystąpi zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych.
Art. 24 ust. 19 ustawy o PIT stanowi jednak, że przepisu art. 21 ust. 1 pkt 109 nie stosuje się w przypadkach, gdy głównym lub jednym z głównych celów wniesienia wkładu niepieniężnego jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania. Natomiast art. 24 ust. 20 ustawy o PIT stanowi, że jeżeli wniesienie wkładu niepieniężnego nie zostało przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, dla celów ust. 19 domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
Tym samym w związku z objęciem udziałów w spółce z o.o. w zamian za wkład w postaci przedsiębiorstwa u podatnika wystąpi przychód podatkowy. Nie powstanie jednak obowiązek zapłaty podatku dochodowego, gdyż przychód, o którym mowa będzie zwolniony od opodatkowania.
Z obowiązkiem podatkowym możemy mieć jednak do czynienia w sytuacji, gdy udziały objęte za wkład w postaci przedsiębiorstwa zostaną umorzone czy zbyte na rzecz spółki w celu ich umorzenia. Jest to jednak temat zasługujący na odrębny artykuł.
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze — w przypadku wniesienia do spółki albo spółdzielni wkładu niepieniężnego. Jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego.
Ustawa przewiduje jednak wyjątki dla rozpoznania przychodu podatkowego z tytułu wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu do spółki). Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 25 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się wartości, o której mowa w ust. 1 pkt 7, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki albo spółdzielni jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.
Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że po stronie spółki z o.o., do której aport jest wnoszony, w związku z wniesieniem do niej przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części nie powstanie przychód do opodatkowania.
Podatek od towarów i usług (VAT)
Jeśli przedmiotem aportu jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, to czynność ta pozostaje w ogóle poza zakresem ustawy o VAT, co wynika wprost z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, który stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Wobec powyższego, czynności te, chociaż można uznać je za odpłatną dostawę towarów, nie podlegają opodatkowaniu VAT, tym samym czynność ta nie powinna być dokumentowana fakturą.
Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
W związku z tym, że aport całego przedsiębiorstwa JDG w ogóle nie jest objęty przepisami VAT, będzie on podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wynika to z faktu, że wniesienie aportem przedsiębiorstwa do istniejącej spółki z o.o. wiąże się z zawarciem bądź zmianą umowy spółki, co podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania stanowić będzie w takiej sytuacji wartość o którą powiększono kapitał. Stawka podatku wynosi w takim przypadku 0,5% (art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).
Aport przedsiębiorstwa jednoosobowej działalności gospodarczej w obecnych czasach, gdzie wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (których dotkneły w szczególności zmiany zawarte w Nowym Ładzie) jest bardzo popularną formą zmiany formy prowadzenia działalności. Jest to forma, która pozwala cuniknąć kosztów związanych z formalnym przekształceniem. Warto jednak mieć na uwadze, że taki proces związany jest z ryzykiem uznania tej czynności za wniesienie jedynie elementów majątku, a nie przedsiębiorstwa (zorganizowanej części przedsiębiorstwa), co będzie powodowało odmienne skutki podatkowe. Inną ważną kwestią są ograniczenia związane z sukcesją przez spółkę z o.o. praw jednoosobowej działalności.
Aby uniknąć niepożądanych konsekwencji takich operacji, zachęcamy Państwa do kontaktu z naszą Kancelarią — przeprowadzimy dla Państwa dokładną analizę skutków podatkowych i pomożemy ustalić, czy przedmiot aportu możemy zakwalifikować jako przedsiębiorstwo (jego zorganizowaną część) a w razie wątpliwości możemy zaoferować wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji w tym zakresie, w celu zapewnienia Państwu maksymalnej ochrony.