Rozwój firmy bardzo często pośrednio wymusza na przedsiębiorcach konieczność zmiany formy prowadzenia działalności gospodarczej. Jednym z najpopularniejszych rozwiązań jest przekształcenie dotychczasowej działalności lub założenie nowej spółki z o.o. Atutem takiego rozwiązania jest przede wszystkim ograniczona odpowiedzialność wspólników oraz regulacje podatkowe wprowadzone Polskim Ładem.
Przenoszenia dotychczas prowadzonego przedsiębiorstwa do nowopowstałej spółki, dokonuje się za pomocą wniesienia aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
O tym, z jakimi skutkami podatkowymi wiąże się w/w, czynność prawna dowiedzą się Państwo z naszego artykułu.
Aport przedsiębiorstwa – czym jest?
Aport przedsiębiorstwa to wkładu w naturze, dokonany przez założycieli do spółki, która jest w trakcie tworzenia lub podczas dokonywania zwiększenia kapitału. Jest on szczególnym rodzajem wkładu w naturze, polegającym na wniesieniu do spółki przedsiębiorstwa, czyli zorganizowanego kompleksu składającego się z mienia, praw i zobowiązań, które stanowi prowadzoną dotychczas przez założycieli działalność gospodarczą.
Z uwagi na jego charakter może przybierać różne formy – jak nieruchomości, maszyny, urządzenia, samochody, prawa autorskie, patenty, know-how, udziały w innych spółkach, itp.
Założyciele dokonują przekazania na rzecz spółki swojej dotychczasowej działalności gospodarczej w zamian za udziały w spółce. Spółka przejmuje ich dotychczasową działalność i kontynuuje jej prowadzenie jako odrębny podmiot gospodarczy.
Przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa – co to oznacza?
Zgodnie z art. 55(1) Kodeksu cywilnego przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.
Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Natomiast zorganizowana część przedsiębiorstwa – zgodnie z ustawami podatkowymi oznacza organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych. Zaliczmy również do niej zobowiązania, przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych. Co istotne- mogłaby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Głównym wymogiem jest tutaj zdolność do samodzielnego funkcjonowania niezależnie od przedsiębiorstwa, którego jest częścią, co wyraża się poprzez wydzielenie finansowe i organizacyjne.
Jakie są skutki podatkowe takiej czynności prawnej?
Podatek VAT
Art. 6 pkt 1 ustawy o VAT mówi, że „Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Oznacza to, że ww. czynności prawna jest neutralna na gruncie podatku od towarów i usług. Przy aporcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa należy jednak upewnić się, że spełniona jest jej definicja, ponieważ powszechne jest kwestionowanie jej przez organy skarbowe na etapie kontroli. Dlatego zawsze warto istniejące wątpliwości skonsultować z radcami prawnymi.
Podatek od osób prawnych (CIT)
Aport przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części do spółki nie powoduje powstania przychodu po stronie spółki. Choć na mocy art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT przychodem jest m.in. „wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze, to zgodnie z treścią art. 12 ust. 4 pkt 25 ustawy o CIT do przychodów nie zalicza się ww. wartości, jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego do „spółki albo spółdzielni jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część”.
Podatek od osób fizycznych (PIT)
Po stronie wspólnika dokonującego aportu pojawi się przychód równy nominalnej wartości udziałów spółki objętych w zamian za wkład w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 109 ustawy o PIT przychód ten jest jednak zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Aby móc skorzystać z w/w. zwolnienia aport przedsiębiorstwa do spółki kapitałowej musi nastąpić z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Zgodnie z art. 12 ust. 14 ustawy CIT jeżeli połączenie spółek, podział spółek, wymiana udziałów lub wniesienie wkładu niepieniężnego (aport) nie zostały przeprowadzone z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, domniemywa się, że głównym lub jednym z głównych celów tych czynności jest uniknięcie, lub uchylenie się od opodatkowania.
Często wątpliwości też budzi samo pojęcie „uzasadnienia ekonomicznego”, które nie ma legalnej definicji. Według fiskusa takie działanie, aby było uzasadnione ekonomicznie, nie może nosić znamion nastawienia wyłącznie na osiągnięcie korzyści podatkowej i nie może być sztuczne.
Ostatnim z podatków jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
Wniesienie przedsiębiorstwa jako aportu do spółki z o.o. podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych jako zmiana umowy spółki. Podstawę opodatkowania stanowi wartość kapitału zakładowego spółki z o.o., bądź wartość, o którą powiększono kapitał. Stawka podatku wynosi 0,5%. (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. a w zw. z art. 7 ust. 1 pkt. 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej PCC)).
Od podstawy opodatkowania można odliczyć:
– wynagrodzenie notariusza (razem z VAT),
-opłatę sądową od wpisu do KRS
-oraz opłatę za zamieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ogłoszenia o wpisie. Podatek ten zobowiązana jest uiścić spółka, a nie wnoszący aport udziałowiec.
Na złożenie formalności (deklaracji w sprawie PCC -formularza PCC-3) oraz obliczenie i wpłatę podatku na konto właściwego urzędu skarbowego – wyznaczony jest termin 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego tj. od dokonania aportu.
Reasumując, podczas aportu przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do spółki, przedsiębiorcy zapłacą jedynie podatek od czynności cywilnoprawnych. Istotną kwestią jest tutaj jednak upewnienie się, że przedmiot aportu faktycznie spełnia definicję przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa…
