Wprowadzenie nowych rozwiązań do ustawy o VAT wiąże się z wieloma dodatkowymi obowiązkami dla przedsiębiorców w zakresie weryfikacji każdego kontrahenta, stosowania mechanizmu podzielonej płatności oraz posiadania firmowego rachunku bankowego.
Od 1 stycznia 2020 obligatoryjnie każdy przedsiębiorca będzie musiał sprawdzać czy rachunek na który płaci kontrahentowi widnieje na tzw. wykazie podatników VAT.
Od 1 września 2019 r. zaczął działać wykaz informacji o podatnikach VAT, nazywany potocznie białą listą podatników. Wykaz ten jest elektronicznym rejestrem prowadzonym przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej, zawierającym dane o przedsiębiorcy oraz numer rachunku bankowego przedsiębiorcy, na który należy uiścić zapłatę po dokonaniu transakcji. Jest to jeden z elementów wprowadzenia nowego mechanizmu zapobiegania wyłudzeniom podatku VAT, na który składa się również stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (split payment) oraz obowiązkowe konto bankowe dla firm. Biała lista podatników ma służyć przede wszystkim weryfikacji kontrahenta pod kątem tego czy jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Ze względu na częste aktualizacje danych w rejestrze (każdego dnia roboczego) przedsiębiorca zobligowany jest weryfikować kontrahenta każdorazowo na dzień dokonywania transakcji / płatności. Może bowiem dojść do sytuacji, w której kontrahent dnia poprzedniego widniał na białej liście jako czynny podatnik VAT, a w dniu dokonania transakcji jest już z niej skreślony.
Aby przedsiębiorcy obowiązkowo korzystali z weryfikacji kontrahentów, ustawodawca wprowadził sankcje, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2020 r. Jeżeli przedsiębiorca dokona płatności powyżej 15 tys. zł na rachunek bankowy inny niż w wykazie, to po pierwsze nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu tej kwoty, a po drugie przedsiębiorca będzie ponosił solidarną odpowiedzialność z kontrahentem za zaległości podatkowe.
Od tych sankcji można się jednak uwolnić, zgłaszając do naczelnika urzędu skarbowego sprzedawcy fakt dokonania płatności na inny rachunek bankowy niż wskazany w białej liście podatników, nie później niż w ciągu 3 dni od dokonania płatności. Natomiast do 31 grudnia 2019 r. płatności na inny rachunek bankowy niż w wykazie informacji o podatnikach VAT, nie są objęte sankcjami.
Z nieformalnych źródeł Ministerstwo Finansów będzie jeszcze pracowało nad brzmieniem przepisów dotyczących sankcji zaliczania w koszty kwoty za fakturę zapłaconej na konto, które nie widnieje w wykazie podatników VAT. Jednakże należy być przygotowanym, że przepisy zaczną obowiązywać w niezmienionym brzmieniu.
