Wszystkie podmioty zatrudniające minimum 50 osób (w tym także na umowę zlecenie) na dzień 30 czerwca 2019 roku, podlegają obowiązkowi utworzenia pracowniczych planów kapitałowych (dalej PPK) już od 1 stycznia 2020 r. Wdrożenie PPK zostało zaplanowane na II kwartał bieżącego roku, ale pracodawcy zostali zobowiązani do podjęcia niektórych działań odpowiednio wcześniej. Jednym z takich działań jest konieczność przyjęcia deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK (jeżeli zatrudniony chce ją złożyć) już od 1 stycznia bieżącego roku.
Ustawa o PPK obejmie przedsiębiorstwa, które 30 czerwca 2019 r. zatrudniały co najmniej 50 osób podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Co istotne, stan zatrudnienia w dniu 30 czerwca 2019 r. ostatecznie przesądza o kwestii zastosowania przepisów ustawy, co oznacza, że ewentualne zmniejszenie zatrudnienia w późniejszym terminie nie uchyla obowiązku tworzenia PPK w pierwszej połowie 2020 roku.
Jednakże, zgodnie z art. 133 ust. 1 ustawy o PPK podmiot zatrudniający nie będzie musiał tworzyć PPK w pierwszej połowie 2020 r., jeżeli 1 stycznia 2020 r. będzie prowadził pracowniczy program emerytalny (dalej PPE) oraz naliczał i odprowadzał składki podstawowe w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia, jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25% osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym.
Jak założyć PPK ?
W celu utworzenia pracowniczego planu kapitałowego, podmiot zatrudniający będzie musiał zawrzeć umowę o zarządzanie PPK (do 24 kwietnia 2020 r.) oraz umowę o prowadzenie PPK (do 11 maja 2020 r.)
Powyższe umowy powinny być zawarte z jedną z instytucji finansowych, których wykaz znajduje się na portalu www.mojePPK.pl. Wyboru instytucji dokonuje podmiot zatrudniający w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi (bez względu na to, czy mają one status reprezentatywnych). Jeśli takie organizacje nie działają u pracodawcy, porozumienie zawiera się z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w sposób obowiązujący w danej firmie. Jeśli porozumienie nie zostanie osiągnięte do 24 marca 2020 r., wówczas pracodawca sam dokonuje wyboru instytucji finansowej kierując się kryteriami wymienionymi w ustawie.
W odróżnieniu od regulacji zawartej w ustawie o PPE, w przypadku PPK zakładowe organizacje związkowe nie zawierają żadnej umowy. Ich funkcja nie ma charakteru decydującego, a więc nie mogą one zablokować ani opóźnić utworzenia PPK.
Wiek osoby zatrudnionej, a uczestnictwo w PPK
Zgodnie z treścią ustawy o PPK podmiot zatrudniający jest zobowiązany do różnicowania działań wynikających z ustawy wobec osób zatrudnionych, kierując się kryterium wieku. Osoby poniżej 18 r. życia w ogóle nie funkcjonują w PPK. Zatrudnieni w wieku 18-54 lat uczestniczą w PPK z mocy prawa, chyba że zrezygnują z tej formy oszczędzania w formie pisemnego oświadczenia. Zatrudnieni w wieku 55-69 lat mogą uczestniczyć w PPK wyłącznie na swój wniosek, zaś osoby od 70 r. życia wzwyż nie mogą być zgłoszone do PPK. Jednakże ci, którzy wejdą do PPK przed 70 r. życia, mogą kontynuować oszczędzanie także po przekroczeniu tej granicy wiekowej.
Opłaty
Każda osoba zatrudniona uczestnicząca w PPK będzie wiązała się z koniecznością uiszczenia wpłaty podstawowej w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto (obligatoryjnie finansowanych przez pracodawcę). Pracodawca będzie miał również możliwość finansowania osobom zatrudnionym wpłat dodatkowych – do 2,5% wynagrodzenia. Podmiot zatrudniający jest ponadto zobowiązany do prawidłowych i terminowych naliczeń wpłat do PPK i przekazywania ich do instytucji finansowej. Przy wdrożeniu PPK w ostatnim możliwym terminie, pierwsze wpłaty do PPK będą naliczane w maju lub czerwcu 2020 r. (w zależności od terminu wypłaty wynagrodzeń przez podmiot zatrudniający), a przekazywane do instytucji finansowej – odpowiednio w czerwcu lub w lipcu 2020 r.
Uczestnik PPK finansuje wpłatę podstawową – 2% wynagrodzenia (z możliwością obniżenia do 0,5% przy wynagrodzeniu nieprzekraczającym 1,2 minimalnego wynagrodzenia za pracę) oraz wpłatę dodatkową – do 2% wynagrodzenia.
PPK u poprzedniego pracodawcy
Pracodawcy rozpoczynający od stycznia 2020 r. wdrażanie pracowniczego planu kapitałowego powinni mieć na uwadze, że wówczas na rynku pracy będą już obecni pracownicy i zleceniobiorcy objęci systemem PPK z tytułu poprzedniego zatrudnienia (w przedsiębiorstwach, które zobowiązane były utworzyć pracowniczy plan kapitałowy w 2019 r.) W rezultacie pracodawca (bądź zleceniodawca), który zatrudni taką osobę, będzie uwikłany w transfer środków zgromadzonych dotąd w PPK przez nowo zatrudnionego. Artykuł 19 ustawy o PPK zakłada, że środki w PPK „idą” za uczestnikiem PPK, a zatem są kumulowane na jednym rachunku PPK.
Tak więc co do zasady zmiana miejsca zatrudnienia uczestnika PPK będzie prowadziła do zmiany PPK (chyba że osoba zatrudniona nie będzie chciała oszczędzać w PPK u nowego podmiotu zatrudniającego), a środki z poprzedniego PPK mogą zostać przeniesione do PPK prowadzonego u nowego podmiotu zatrudniającego.
Procedura dokonania transferu środków z PPK prowadzonego przez poprzedni podmiot zatrudniający do instytucji finansowej prowadzącej PPK u obecnego podmiotu zatrudniającego.
– Na podstawie art. 16 ustawy o PPK pracodawca ma obowiązek zgłosić nowo zatrudnioną osobę do PPK do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynie 3-miesięczny okres zatrudnienia tej osoby
– Od dnia jego zgłoszenia w PPK zatrudniony ma 7 dni na złożenie podmiotowi zatrudniającemu oświadczenia o zawartej w poprzednim miejscu zatrudnienia umowie o prowadzenie PPK;
– Podmiot zatrudniający, który otrzyma na piśmie oświadczenie od nowo zatrudnionej osoby, informuje ją o konieczności złożenia w jej imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na rachunku PPK w poprzednim miejscu zatrudnienia – do PPK, który nowy pracodawca prowadzi;
– Jeżeli nowo zatrudniona osoba nie wyrazi zgody na transfer środków do nowego PPK, ma 7 dni na złożenie pisemnego powiadomienia podmiotowi zatrudniającemu. Brak sprzeciwu w spowoduje u podmiotu zatrudniającego konieczność złożenia do instytucji finansowej wniosku o transfer środków z poprzedniego PPK w którym oszczędzał zatrudniony do PPK prowadzonego przez aktualny podmiot zatrudniający.
Pełna treść ustawy o pracowniczych planach kapitałowych pod adresem: http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/2811_u.htm
